مقدمه ای بر ارتوپدی
ارتوپدی یک تخصص پزشکی است که به تشخیص، درمان و پیشگیری از اختلالات مربوط به سیستم عضلانی-اسکلتی شامل استخوانها، مفاصل، عضلات، تاندونها و لیگامنتها میپردازد. این حوزه در طول قرن‌ها تکامل یافته و به یکی از مهم‌ترین بخش‌های مراقبت‌های بهداشتی برای افراد در تمام سنین، از نوزادی تا پیری تبدیل شده است. متخصصان این حوزه که به آن‌ها ارتوپد نیز گفته میشود، برای درمان طیف وسیعی از مشکلات عضلانی-اسکلتی با استفاده از روش‌های جراحی و غیرجراحی آموزش دیده‌اند. به طور کلی، پزشکان ارتوپد با استفاده از درمانهای غیرجراحی یا جراحی به درمان بیماران خود می‌پردازند.
پزشکان ارتوپد به تشخیص، درمان و پیشگیری از اختلالات مربوط به استخوانها، عضلات، مفاصل، تاندونها و لیگامنتها می‌پردازند. هدف آن‌ها بازیابی عملکرد سیستم عضلانی-اسکلتی و تسکین درد مرتبط با شرایط مختلف است. جراحان ارتوپدی از تمرینات، داروها، گچ‌گیری، روش‌های جراحی و دیگر تکنیک‌ها برای انجام اقدامات خود استفاده میکنند.
نقش پزشک ارتوپد
نقش پزشک ارتوپد ارزیابی درد عضلانی-اسکلتی، انجام معاینات بدنی و انجام مطالعات تشخیصی برای تعیین علت ناراحتی است. آن‌ها همچنین نقش پیشگیرانه‌ای دارند و بهترین روش‌ها برای جلوگیری از آسیب به بدن را توصیه میکنند. ارتوپدها بسته به شدت و نوع آسیب ممکن است ابتدا روش‌های غیرجراحی را در نظر بگیرند؛ اما در شرایط شدید، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
زمان مراجعه به پزشک ارتوپد
بیشتر افراد در برخی از مراحل زندگی خود درد مفاصل، عضلات یا استخوانها را تجربه میکنند. درد خفیف مفاصل ممکن است به سادگی با استراحت مفصل یا استفاده از مسکن‌های بدون نسخه درمان شود. اما آسیب‌ها یا دردهای شدید که ادامه می‌یابند باید توسط یک ارتوپد ارزیابی و درمان شوند. علائم و نشانه‌های دیگری که نیاز به مراجعه به پزشک ارتوپد را پیشنهاد میکنند عبارتند از:
- درد مداوم که بیش از چند هفته طول می‌کشد
- مشکل در حرکت دادن یا استفاده از مفصل
- کاهش دامنه حرکتی
- ورم، کبودی یا تغییر شکل پس از آسیب
- درد یا ناراحتی که مانع انجام فعالیتهای روزانه میشود، مانند راه رفتن یا انجام کارهای خانگی
پزشکان ارتوپدی به درمان همه چیز از آسیبهای ورزشی و بیماری‌های دژنراتیو گرفته تا شکستگیها و نقص‌های مادرزادی می‌پردازند.
شرایط درمانی توسط پزشکان ارتوپد
شرایط عضلانی-اسکلتی که توسط پزشکان ارتوپد درمان می‌شوند، بسیار متنوع هستند. این شرایط را میتوان به طور کلی به دسته‌های مختلف تقسیم کرد، از جمله آسیبهای حاد، شرایط مزمن، اختلالات مادرزادی و بیماری‌های مربوط به سن.
1.آسیبهای ورزشی
آسیبهای ورزشی رایج هستند و ممکن است مربوط به عضلات، لیگامنتها و استخوانها باشند. برخی از آسیبهای ورزشی شایع که به طور معمول درمان می‌شوند عبارتند از:
- شکستگیها: شکستن استخوان به دلیل ضربه یا فشار زیاد. این آسیب‌ها در بازی‌های با ضربه زیاد مانند فوتبال، بسکتبال و فوتبال رایج هستند.
- پیچ‌خوردگی و کشیدگی: پیچ‌خوردگی به آسیب لیگامنتها گفته میشود که از کشش ساده تا پارگی الیاف مختلف را شامل میشود؛ کشیدگی نیز آسیب به عضله یا تاندون است. این آسیب‌ها در ورزشکارانی که فعالیتهای با ضربه زیاد انجام می‌دهند، رخ می‌دهند.
- دررفتگیها: زمانی رخ می‌دهند که استخوانها در یک مفصل از جای خود خارج شوند. دررفتگیها در ورزش‌های تماس‌دار مانند راگبی و کشتی رایج هستند.
- آسیبهای تاندونی: این ساختارها که عضلات را به استخوانها وصل میکنند، ممکن است کشیده یا پاره شوند، به ویژه به دلیل استفاده مکرر در ورزشکاران. پزشکان ارتوپدی می‌توانند با فیزیوتراپی، دارو، تزریق و جراحی در موارد شدید به درمان این آسیب‌ها بپردازند.
بیشتر بخوانید : ۱۲ تمرین پیشنهادی متخصصان فیزیوتراپی ورزشی برای ورزشکاران حرفه‌ای
2.استئوآرتریت و سایر بیماری‌های مفصلی
استئوآرتریت تحلیل مفاصل به دلیل فرسایش غضروف است. علائم آن شامل درد، سفتی و محدودیت حرکت است. این بیماری بیشتر مفاصل زانو، لگن و دست‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در افراد مسن شایع‌تر است.
پزشکان ارتوپدی استئوآرتریت را با روش‌های مختلف درمان میکنند:
- مدیریت درد: داروهای ضد التهاب و مسکن‌های بدون نسخه می‌توانند به کاهش درد و تورم کمک کنند.
- فیزیوتراپی: تقویت عضلات اطراف مفصل میتواند فشار وارد شده به ناحیه آسیب‌دیده را کاهش دهد.
- بریس: بریس‌های خاص می‌توانند مفصل را تثبیت کرده و پشتیبانی کنند.
- گزینه‌های جراحی: در موارد شدید، جراحی تعویض مفصل، مانند تعویض زانو یا لگن ممکن است ضروری باشد.
3.اختلالات ستون فقرات
مشکلات ستون فقرات از دیگر دلایل رایج مراجعه به متخصصان ارتوپدی هستند. شرایطی مانند اسکولیوز، دیسک‌های فتق شده و تنگی کانال نخاعی می‌توانند درد و ناتوانی زیادی ایجاد کنند.
- اسکولیوز یک وضعیت است که در آن ستون فقرات به طور غیرطبیعی خم میشود و منجر به درد کمر و مشکلات وضعیتی میشود.
- فتق دیسک‌ها زمانی رخ می‌دهند که بالشتک نرم بین مهره‌ها پاره شده و به اعصاب اطراف فشار وارد می‌کند که باعث درد، بی‌حسی یا ضعف در اندام‌های آسیب‌دیده میشود.
- تنگی کانال نخاعی به کاهش اندازه کانال نخاعی اطلاق میشود که میتواند به نخاع و اعصاب فشار وارد کرده و منجر به درد و ضعف شود. درمانها ممکن است شامل فیزیوتراپی، دارو، تغییرات در شیوه زندگی و اصلاح مشکل با جراحی باشد.
4.شکستگی‌های استخوان و تروما
پزشکان ارتوپدی معمولاً با شکستگی‌هایی روبه‌رو می‌شوند که ممکن است در اثر تروما، تصادفات یا سقوط‌ها ایجاد شوند. این شکستگیها نیاز به توجه فوری دارند تا از بهبودی صحیح اطمینان حاصل شود. متخصصان ارتوپدی برای تعیین میزان شکستگی از مطالعات تصویربرداری مانند اشعه ایکس استفاده میکنند.
درمانها شامل گچ‌گیری برای شکستگی‌های جزئی و جراحی برای شکستگی‌های پیچیده است.
5.آسیبهای تاندون و لیگامنتها
تاندونها و لیگامنتها نقش‌های حیاتی در حفظ ثبات و انعطاف‌پذیری مفاصل دارند. آسیب به این ساختارها، مانند تاندونیت یا پارگی لیگامنت، هم در ورزشکاران و هم در عموم مردم شایع است.
مدیریت ارتوپدی در این نوع آسیب‌ها شامل استراحت، یخ، فشرده‌سازی، بالا نگه داشتن، فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب و تزریقات برای تسکین درد است. آسیبهای شدید ممکن است نیاز به جراحی بازسازی یا ترمیم لیگامنت یا تاندون پاره‌شده داشته باشند.
6.شرایط مادرزادی
برخی از افراد با شرایط عضلانی-اسکلتی به دنیا می‌آیند که میتواند باعث درد یا تغییر شکل شود. شرایط مادرزادی که پزشکان ارتوپد درمان میکنند شامل دیسپلازی هیپ است که در آن حفره مفصل هیپ به درستی شکل نمی‌گیرد و پاهای کمانی یا تغییر شکل پا است.
درمانهای شرایط مادرزادی ممکن است شامل فیزیوتراپی، بریس یا جراحی باشد.
7.سرطان استخوان و تومورها
پزشکان ارتوپد با تخصص در سرطان استخوان به درمان سرطان و تومورهای استخوانی می‌پردازند. آن‌ها با متخصصان انکولوژی همکاری میکنند تا برنامه درمانی که معمولاً شامل جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی است، تهیه کنند.
درمانهای غیرجراحی در ارتوپدی
هر مشکلی در ارتوپدی نیاز به جراحی ندارد. بیشتر شرایط را میتوان بدون جراحی درمان کرد. این درمانها شامل:
- فیزیوتراپی
- داروها
- بریس و آتل
- تزریقات
جراحی‌های ارتوپدی
در مواردی که آسیبهای مفصل‌ها، استخوانها و بافت‌های نرم نیاز به اصلاح داشته باشند، جراحی انجام میشود. برخی از جراحی‌های رایج ارتوپدی عبارتند از:
- جراحی تعویض مفصل
- آرتروسکوپی
- جراحی ستون فقرات
نتیجه‌گیری
ارتوپدی یکی از مهم‌ترین بخش‌های پزشکی است زیرا روش‌هایی برای پیشگیری و درمان اختلالات عضلانی-اسکلتی ارائه می‌دهد. از آسیبهای ورزشی، بیماری‌های دژنراتیو، شکستگی‌های استخوان و شرایط مادرزادی، پزشک ارتوپد میتواند به بازیابی عملکرد و تسکین درد کمک کند. روش درمان ممکن است غیرجراحی یا جراحی باشد، بسته به ماهیت و شدت شرایط. اگر از درد مداوم یا محدودیت حرکتی رنج می‌برید، مشاوره ارتوپدی میتواند اولین گام شما برای بازگشت به زندگی فعال و بدون درد باشد.
همچنین بخوانید :