انواع دیسک گردن چیست؟
برای ما خیلی اتفاق می افتد که دردی را در ناحیه گردن و سر خود حس میکنیم و فکر میکنیم که با استراحت دوباره درد آن تمام میشود،ولی اگر ما سبک زندگی خودمان را تغییر ندهیم و به همین طریق به جلو برویم به نظر شما در آینده چه اتفاقی ممکن است بیفتد؟ اگر درد ما تشدید شود و نتوانیم آن را تحمل کنیم ، در این زمان احتمال مبتلا شدن به دیسک گردن افزایش میابد،دیسک گردن بین مهره های گردن قرار دارد و از مهره ها در مقابل ضربه ها محافظت میکند و مثل بالشتک های کوچک می مانند. مشکلات دیسک گردن معمولا به دو دلیل فرسودگی طبیعی ناشی از پیری و یا ضربه مستقیم رخ میدهد.
چند نوع دیسک گردن داریم و تفاوت ان ها چیست؟
4 نوع دیسک برای قسمت گردن داریم که هر کدام درد ها و علائم متفاوتی باهم دارند و روش های درمان آنها با یکدیگر متفاوت است در ادامه هر 4 نوع دیسک را کامل توضیح خواهیم داد:
فتق دیسک (Herniated Disc) زمانی رخ میدهد که ماده نرم درون دیسک (نوکلئوس) از طریق یک پارگی در پوسته بیرونی دیسک (آنولوس) بیرون زده و ممکن است بر ریشههای عصبی فشار وارد کند. این فشار میتواند باعث درد، بیحسی، یا ضعف در بازوها یا دستها شود.
علائم فتق دیسک میتواند بسته به محل آن متفاوت باشد:
کمر: درد در پایین کمر، گاهی اوقات با دردی که به پاها، بخصوص پشت و ساق پا تیر میکشد (سیاتیک).
گردن: درد در گردن که ممکن است به بازوها، دستها و انگشتان تیر بکشد.
بیحسی یا گزگز: احساس بیحسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف در نواحی که توسط اعصاب تحت تأثیر قرار گرفته، کنترل میشوند.
درمان فتق دیسک به اینگونه است که شما با مراجعه به فیزیوتراپ و مدیریت این بیماری با دارو، تمرینات کششی و مهم ترین نکته فیزیوتراپی میتوانید سلامتی خود را دوباره بدست بیاورید.
بیرون زدگی دیسک (Bulging Disc)، که گاهی به عنوان پروتروژن دیسک نیز شناخته میشود، زمانی رخ میدهد که دیسک بین مهرههای ستون فقرات به طور یکنواخت به بیرون برجسته میشود. این حالت معمولاً کمتر شدید از فتق دیسک است، زیرا پوسته بیرونی دیسک (آنولوس فیبروزوس) هنوز سالم است و پاره نشده است.بیرون زدگی دیسک اغلب به دلیل فرسودگی طبیعی دیسکها با افزایش سن رخ میدهد. عوامل دیگری مانند وضعیت بدنی نامناسب، بلند کردن نادرست اجسام، چاقی، یا فعالیتهای تکراری که فشار مستمر بر ستون فقرات وارد میکنند، نیز میتوانند منجر به بیرون زدگی دیسک شوند.
علائم بیرون زدگی دیسک میتواند متفاوت باشد بسته به اینکه کدام دیسک و چه قسمتی از ستون فقرات تحت تأثیر قرار گرفته است. علائم شایع عبارتند از:
درد در ناحیه مربوطه، مثل کمر یا گردن
درد، بیحسی، یا ضعف در دستها یا پاها
سفتی یا کاهش دامنه حرکتی
زدگی دیسک شوند.
درمان این بیماری به این روش شامل استراحت، مصرف داروهای ضدالتهاب و مسکن، تمرینات فیزیوتراپی برای تقویت عضلات اطراف ستون فقرات و کاهش فشار بر دیسکها، و گاهی اوقات تزریق استروئیدی برای کاهش التهاب و درد است.
دژنراسیون دیسک (Degenerative Disc Disease)که به عنوان بیماری دیسک دژنراتیو نیز شناخته میشود، یکی از شایعترین علل درد ستون فقرات است و به تدریجی بروز تغییرات دژنراتیو در دیسکهای بین مهرهای اشاره دارد. این حالت بیشتر به دلیل پیری و فرسودگی طبیعی دیسکها رخ میدهد، اما عوامل دیگری مانند آسیب و سبک زندگی نیز میتوانند در تسریع این فرایند نقش داشته باشند.علائم دژنراسیون دیسک میتواند متفاوت باشد، اما شایعترین علائم عبارتند از:
درد مزمن: درد معمولاً در ناحیه کمر یا گردن احساس میشود و میتواند به اندامهای دیگر، مانند بازوها یا پاها، تیر بکشد.
سفتی: کاهش دامنه حرکتی و سفتی پس از استراحت طولانی مدت، به ویژه صبحها.
ضعف عضلانی: ضعف در عضلات که ممکن است نتیجه فشار بر ریشههای عصبی باشد.
استفاده از داروهای ضدالتهاب و مسکنها، فیزیوتراپی، تمرینات کششی و تقویتی، و استفاده از کمربند حمایتی یا یقه گردن.
پارگی دیسک، که به عنوان ترک دیسک یا آنولار تر، نیز شناخته میشود، به پارگی یا آسیب در لایه بیرونی دیسک بین مهرهها (آنولوس فیبروزوس) اشاره دارد. این حالت میتواند به تنهایی رخ دهد یا همراه با دیگر مشکلات دیسک مانند فتق دیسک اتفاق بیفتد. پارگی دیسک ممکن است منجر به درد شدید شود، زیرا نواحی آسیب دیده حساس به درد هستند و ممکن است التهاب یا حتی فتق ماده داخلی دیسک را تحریک کنند.
علائم پارگی دیسک معمولاً شامل موارد زیر میشود:
درد محلی: درد شدید در ناحیه پارگی دیسک، که میتواند به تدریج بدتر شود.
درد پراکنده: در صورت فشار بر ریشههای عصبی، درد ممکن است به اندامهای دیگر مانند بازوها یا پاها تیر بکشد.
سفتی و محدودیت حرکتی: به خصوص در صبح یا پس از دورههای طولانی بیحرکتی.
دیسک گردن از چند بخش تشکیل شده است؟
دیسک گردن از دو بخش سخت و نرم تشکیل شده که به بخش نرم دیسک هسته پالپوزوس گفته میشود ، بخش داخلی دیسک است و جنس ژلاتینی و انعطاف پذیری دارد و به عنوان یک ضربه گیر خوب عمل میکند، و اما بخش سخت دیسک آنولوس فیبروزی نام دارد بخش بیرونی دیسک است و بسیار سخت است، به صورت حلقه ای دور هسته پالپوزوس قرار گرفته است و وظیفه حفظ استحکام و موقعیت هسته داخلی را بر عهده دارد.گاهی اوقات، به دلایل مختلفی از جمله وارد شدن ضربه، فشار مداوم، خم شدنهای نادرست یا آسیبهای فیزیکی، ممکن است حلقه خارجی دیسک (آنولوس فیبروزی) دچار پارگی یا ضعف شود و در نتیجه هسته پالپوزوس از محل طبیعی خود بیرون بزند یا لغزیده و به سمت کانال نخاعی حرکت کند.این وضعیت که به آن لغزش دیسک گردن یا بیرون زدگی دیسک گردن گفته میشود، میتواند منجر به فشرده شدن ریشههای عصبی نخاعی یا حتی نخاع خود شود و علائمی مانند درد، بیحسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف در ناحیه گردن، شانهها، دستها یا حتی انگشتان ایجاد کند. این علائم بسته به محل و شدت بیرون زدگی میتوانند متفاوت باشند.
بیرون زدگی دیسک گردن چگونه تشخیص داده میشود؟
در ابتدا بیمار باید به پزشک خود مراجعه کند، پزشک فیزیوتراپ تاریخچه بیماری هایی که دارد را از بیمار خواهد پرسید بعد از این مرحله علائمی که باعث شده به فیزیوتراپ مراجعه کند را از بیمار سوال میکند علائمی مانند:
درد گردن که ممکن است به شانهها، بازوها یا انگشتان منتقل شود.
*بیحسی یا سوزن سوزن شدن در دستها یا انگشتان.
*ضعف عضلانی در ناحیه گردن یا دستها.
*درد در هنگام حرکت گردن، به ویژه در چرخش یا خم شدن.
*درد هنگام سرفه یا عطسه که میتواند نشانه فشار به ریشههای عصبی باشد.
پزشک ممکن است معاینه فیزیکی کاملی انجام دهد تا به ارزیابی وضعیت حرکتی گردن و شانهها پرداخته و نشانههای آسیب به اعصاب را بررسی کند. در این معاینه ممکن است تستهای حساسیت عصبی انجام شود (برای ارزیابی وجود بیحسی یا ضعف)،معاینه قدرت عضلانی دستها و شانهها صورت گیرد،بررسی وضعیت انعطافپذیری و دامنه حرکت گردن انجام شود.
برای تایید تشخیص و بررسی شدت بیرون زدگی دیسک گردن، معمولاً از آزمایشهای تصویربرداری استفاده میشود. رایجترین آزمایشها عبارتند از:
رادیوگرافی ،این آزمایش برای بررسی وضعیت استخوانهای گردن و شناسایی مشکلات ساختاری یا تغییرات در مهرهها استفاده میشود. با این حال، رادیوگرافی نمیتواند بیرون زدگی دیسک را به طور مستقیم نشان دهد.
MRI،این روش بهترین ابزار برای تشخیص بیرون زدگی دیسک است، زیرا میتواند وضعیت دیسکها و فشار بر ریشههای عصبی را بهوضوح نمایش دهد. MRI تصاویری دقیق از بافت نرم مانند دیسکها، نخاع و اعصاب فراهم میکند و میتواند محل بیرون زدگی و میزان آسیب به اعصاب را نشان دهد.
CT scan،این آزمایش میتواند اطلاعات دقیقی در مورد وضعیت دیسکها و مهرهها به دست دهد. در برخی موارد، برای افرادی که نمیتوانند MRI انجام دهند، از CT استفاده میشود.
آزمایش الکترومیوگرافی ،این آزمایش به تشخیص میزان آسیب به اعصاب و عضلات کمک میکند. EMG میتواند نشان دهد که آیا بیرون زدگی دیسک باعث ایجاد اختلال در انتقال سیگنالهای عصبی به عضلات شده است یا خیر.
بهترین راه درمان دیسک گردن چیست؟
بهترین راه و موثرترین را برای درمان دیسک گردن فیزیوتراپی گردن است، شما به هیچ وجه نمی توانید راهی پیدا کنید که از فیزیوتراپی گردن بهتر باشد، با مراجعه به یک فیزیوتراپی متخصص و حرفه ای میتوانید با انجام دادن خدمات فیزیوتراپی گردن از این بیماری رهایی پیدا کنید و در خود را کاهش دهید، یکی دیگر از نکات مثبت این مورد این است که با انجام حرکات های مخصوص و مشاوره دادن به شما باعث میشوند از این به بعد روش و سبک زندگی خود را تغییر دهید و از بروز مشکلات دیگری مانند دیسک کمر،آرتروز گردن،سیاتیک و… جلوگیری کنید. در تهران فیزیوتراپی های بسیاری وجود دارند و ما پیشنهاد میکنیم فیزیوتراپی ماهان فیزیو که با سالها تجربه و متخصصان حرفه ای در این زمینه مراجعه کنید.
تاثیر سبک زندگی برای مبتلا شدن به دیسک گردن چگونه است؟
برای مبتلا شدن به دیسک گردن حتما نباید دلیل بسیار بزرگ و عجیبی پشت آن قرار گرفته باشد ما نداشتن رفتار صحیح در زندگی خود میتوانیم عامل ان باشیم برای مثال استفاده از کامپیوتر و تلفن همراه که یکی از عادات روزمره ما مردم است، بنظر یک مسئله کوچک است اما همین مسائل باعث بروز مشکلاتی مانند دیسک گردن می شوند. استفاده صحیح از کامپیوتر و تلفن همراه به این گونه است:
برای استفاده از کامپیوتر مطمئن شوید که صندلی شما به گونهای تنظیم شده که زانوها و لگن در یک خط افقی قرار داشته باشند و پاها به راحتی روی زمین قرار گیرند،صفحه نمایش کامپیوتر باید در ارتفاع چشمها یا کمی پایینتر از آن باشد. چشمها باید به طور مستقیم به صفحه نگاه کنند تا نیازی به خم کردن گردن نباشد، کیبورد باید در سطح آرنج شما قرار گیرد و دستها هنگام تایپ باید زاویه 90 درجه داشته باشند. ماوس باید در دسترس باشد و هنگام استفاده از آن، دست شما در وضعیت راحتی باشد،از صندلیهایی با پشتیبانی مناسب برای کمر و گردن استفاده کنید. در صورت نیاز از یک بالشتک کوچک برای پشتیبانی بیشتر استفاده کنید.
برای استفاده از تلفن همراه نیز سعی کنید هنگام استفاده از موبایل، گوشی را در سطح چشمها نگه دارید تا گردن خود را بیش از حد به پایین خم نکنید. گردن خمیده در طولانیمدت میتواند فشار زیادی به دیسکهای گردن وارد کند، برای جلوگیری از کشش غیر طبیعی گردن و شانهها، از هر دو دست برای نگه داشتن و استفاده از موبایل استفاده کنید تا فشار کمتری به یک طرف بدن وارد شود، از نگاه کردن طولانیمدت به صفحه موبایل خودداری کنید و هر 15 تا 20 دقیقه یکبار کمی استراحت کنید. این کار به کاهش فشار بر روی گردن و شانهها کمک میکند.
نتیجه گیری
دیسک گردن یکی از مشکلات شایع ستون فقرات است که میتواند ناشی از عوامل مختلفی همچون فشار زیاد، آسیبهای تصادفی، افزایش سن یا بیماریهای دژنراتیو باشد. انواع مختلف دیسک گردن، شامل فتق دیسک، دیسک دژنراتیو و بیماریهای مرتبط با آن، میتوانند علائم متفاوتی مانند درد گردن، تیر کشیدن در بازوها و بیحسی ایجاد کنند. تشخیص بهموقع و انتخاب روش درمانی مناسب، از جمله درمانهای غیرجراحی همچون فیزیوتراپی و دارو درمانی تا جراحی در موارد شدید، برای بهبود کیفیت زندگی بیماران ضروری است. پیشگیری از این مشکلات با رعایت اصول درست ایستادن، نشستن و انجام ورزشهای تقویتی، میتواند از بروز دیسک گردن جلوگیری کند.