درمان دیسک کمر در منزل امکان پذیر است؛ به شرط آنکه پروسه درمان را با دقت و زیر نظر فیزیوتراپ آگاه و با برنامه انجام دهید. اگر چه برای درمان دیسک کمر مجموعه‌ای از روش‌ها و تمرینات ورزشی وجود دارد که همگی آنها به راحتی در محیط خانگی اجرا می‌شوند، اما لزوماً در هر شرایطی و با در نظر گرفتن پیشرفت عارضه در هر موقعیتی نمی‌توانیم از چنین تمریناتی استفاده کنیم. در نظر داشته باشید که برای درمان دیسک کمر لازم است تا یک پروسه را رعایت کنید. بخشی از این پروسه مهارت تمرین‌های خانگی و در نهایت نحوه استراحت برای درمان دیسک کمر هستند. در این مقاله از گروه فیزیوتراپی ماهان قصد داریم که روش درمان دیسک کمر را با رویکرد تمرینات خانگی و اصول درست استراحت بررسی کنیم.
روش‌های درمانی پسیو یا اکتیو؟ کدامیک مفید است؟
وقتی برای درمان دیسک کمر اقدام می‌کنید، به انواع روش‌های پسیو و اکتیو در فیزیوتراپی دسترسی دارید. اما این روش‌ها چه هستند؟
درمان‌های غیرفعال (پسیو):
به هر نوع روش درمانی بدون نیاز به تحرک بیمار گفته می‌شود و غالباً توسط تجهیزات درمانی فیزیوتراپیست ها اجرا خواهد شد. تحریک‌های الکتریکی، شاک ویو و یا منوال تراپی از چنین روش های درمانی هستند.
درمان‌های فعال (اکتیو):
این تکنیک‌های درمانی بر پایه تحرک و ورزش بیمار اجرا می‌شوند. در برخی موارد نوع تحرک حمایتی است. مانند روش مکانوتراپی که با استفاده از ابزارهای مکانیکی انجام خواهد شد. اما بخش برجسته از این نوع تکنیک‌ها بر پایه اجرای تمرینات و ورزش‌های مستقل است.
برای درمان دیسک کمر به هر دو نوع روش‌های غیرفعال و فعال نیاز داریم. اما ترتیب انجام روش‌های درمانی، شدت اجرا، نوع حرکت‌ها با توجه به شدت عارضه تعیین خواهد شد. در عین حال با پیشرفت درمان نحوه اجرای تکنیک‌ها نیز تغییر می‌کند. مثلاً یک بیمار با عارضه حاد دیسک کمر قطعاً نمی‌تواند همان ابتدا وارد پروسه درمان بر پایه تمرینات ورزشی شود. بلکه لازم است تا با اجرای تکنیک‌های غیرفعال تقویت شده و آمادگی لازم برای اجرای تمرینات را داشته باشد.
پروسه درمان دیسک کمر در منزل چگونه است؟
برای درمان دیسک کمر در منزل بی‌احتیاطی نکنید. اگر چه فهرست کاملی از انواع تمرینات در این‌باره وجود دارد؛ اما لازم است تا قدم به قدم مراحل درمانی را سپری کنید. بنابراین با یک پروسه روبرو هستیم. در این پروسه ابتدا برای تسکین دردها و تقویت عضلات و در نهایت بازگشت به حالت طبیعی مهره‌های کمر اقدام می‌کنیم تا در آخرین مراحل به سراغ تمرینات ورزشی رفته و مسیر درمان دیسک کمر در منزل را کامل خواهیم کرد. همچنین در تمام این مدت لازم است تا نحوه استراحت برای درمان دیسک کمر را رعایت کنید.
گام اول: با برنامه از داروهای شل‌کننده و ضد التهاب استفاده کنید
در اولین قدم باید درد ناشی از بیرون‌زدگی و یا التهاب دیسک کمر را برطرف کنید. این کار با مصرف داروهای مسکن، ضد التهاب و شل‌کننده آغاز خواهد شد. دقت کنید که شما در ابتدای پروسه درمان دیسک کمر خود هستید و حتی اگر به دنبال راهکارهای خانگی این عارضه هستید، لازم است تا تحت معاینه پزشک و مشاوره فیزیوتراپ باشید. اول آنکه باید مطمئن شوید به عارضه دیسک کمر مبتلا شده‌اید. در قدم بعدی باید شدت آسیب دیسک میان مهره‌ها و موقعیت آن را بررسی کنید. با اطلاع از شدت عارضه بهتر و کارآمدتر می‌توانید مراحل بعدی از درمان‌های پسیو و اکتیو دیسک کمر را سپری کنید. در این میان هر نوع مسکن، شل‌کننده عضلات و یا رفع التهاب را زیر نظر پزشک و با مشاوره فیزیوتراپ مصرف نمایید.
گام دوم: از تکنیک‌های کمپرس گرم و سرد استفاده کنید
کمپرس گرم و یا سرد هر دو در دسته بندی روش‌های غیرفعال قرار دارند و از بهترین تکنیک‌های درمان دیسک کمر در منزل هستند؛ اما در نهایت فقط یک مرحله رفع گرفتگی‌ها و تسکین دردها آن‌هم به شکل موقتی است. به هر حال برای آغاز تکنیک‌های حرفه‌ای‌تر باید از لحاظ بدنی آماده باشید و کمپرس‌های سرد و گرم با قابلیت رفع گرفتگی عضلات برای سپری شدن این پروسه مقدماتی مفید هستند. البته چگونگی استفاده از این کمپرس‌ها به نوع و شدت عارضه دیسک کمر مربوط است و باید هدفمند اجرا شود.
گام سوم: مرحله طب فیزیکی در تکنیک‌های مختلف فیزیوتراپی را آغاز کنید
با فرض اینکه قرار است تا درمان دیسک کمر در منزل را سپری کنید، قاعدتاً به برخی تجهیزات از قبیل لیزر درمانی، تحریک‌های الکتریکی، شک ویو و… دسترسی ندارید. البته بهتر است که یک مرحله مقدماتی فیزیوتراپی با استفاده از دستگاه مناسب را سپری کنید تا برای آغاز تکنیک‌های طب فیزیکی آماده باشید. اما این طب فیزیکی یا همان منوال تراپی چیست؟
منوال تراپی درمان دیسک کمر
از بهترین روش‌های درمان دیسک کمر در منزل است که به شکل مانورهای دستی انجام می‌شود. تکنیک‌های منوال تراپی غیرفعال است و قرار است تا با اجرای برخی مانورها توسط فیزیوتراپ در ناحیه کمر انجام شود. تمامی این تکنیک به راحتی در منزل اجرا خواهد شد؛ اما لازم است تا با ظرافت و مهارت در ناحیه آسیب دیده انجام پذیرد. هر چند می‌توانید آموزش‌های لازم را با توجه به نوع عارضه خود کسب کرده و مانورهای دستی منوال تراپی را در منزل با ظرافت انجام دهید.
گام چهارم: هیدروتراپی کنید
پس از اجرای مانورهای دستی و قرار گرفتن مهره‌های کمر در موقعیت مناسب می‌توانید برای انجام حرکت‌ها و تمرینات فیزیکی (فعال) دست به کار شوید. در اولین قدم بهتر است که اجرای حرکات در محیطی محافظت شده اجرا شود. مثلاً برای راه رفتن و یا اجرای تمرینات کششی در آب اقدام کنید. به این تکنیک‌ها اصطلاحاً هیدروتراپی گفته می‌شود. در این صورت آب محیطی محافظتی است و از اجرای شدید حرکت و یا رها شدن بدن حین تمرینات مثلاً راه رفتن جلوگیری خواهد کرد. در عین حال هیدروتراپی می‌تواند به شکل غیرفعال مانند اجرای ماساژ در آب گرم انجام شود.
گام پایانی: اجرای تمرینات و ورزش‌های تخصصی بر پایه انعطاف پذیری کمر
گام پایانی مهمترین مرحله درمان دیسک کمر در منزل است؛ اما متأسفانه گاهاً بسیاری از بیماران این مرحله پایانی را بدون برنامه و حتی از آغاز پروسه درمان سپری می‌کنند. در این صورت شرایط کمر آنها پذیرای چنین حرکات پیشرفته درمانی نیست و حتی ممکن است باعث تشدید عارضه شود. از طرفی مهم است که نوع حرکات، شدت اجرا و تعداد اجرای حرکات ورزشی با صلاحدید فیزیوتراپ و بررسی کامل عارضه انجام پذیرد. به هر حال اگر تمامی گام‌ها را به درستی سپری کرده‌اید و حالا از لحاظ بدنی آمادگی اجرای تمرینات ورزشی درمان دیسک کمر را دارید، این حرکات سودمند هستند:
- تمرین عبادت: در این تمرین به حالت چهار دست‌وپا بر روی زمین قرار بگیرید و سپس تمام پایین تنه را به سمت عقب بر زمین بنشانید. این حرکت برای کشیدگی مهره‌ها و رفع گرفتگی عضلات ناحیه کمر حتی برطرف شدن کوتاهی عضلات کمر مفید است.
- تمرین کشش پاشنه: بر روی زمین دراز بکشید و پاشنه پای خود را به سمت باسن بر روی زمین سر بدهید. این حرکت برای رهاسازی سیاتیک و رفع دردهای درگیر شده با سیاتیک در ناحیه کمر مفید است.
- تمرین اسکات: پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید و مادامیکه کف پا از روی زمین بلند نمی‌شود، زانوها را خم کنید و ناحیه کمر خود را در حالت منقبض قرار دهید.
- تمرین برد – داگ: یک تمرین مؤثر برای درمان دیسک کمر در منزل است. به حالت چهار دست‌وپا بر روی زمین قرار بگیرید و به شکل ضربدری یک دست‌وپای مخالف را بلند کرده و تا حد ممکن و به حالت کشیده نگه دارید. سپس برای دست‌وپای مخالف دیگر این کار را تکرار کنید.
- تمرین پل زدن: یک تمرین عالی اما پیشرفته برای درمان دیسک کمر در منزل است. تنها زمانی که در مراحل پایانی تقویت عضلات و درمان هستید و حالا از انعطاف‌پذیری مناسب بدن خود اطمینان دارید، این حرکت را اجرا کنید. به پشت بر روی زمین دراز بکشید و مادامیکه دست‌ها را در کنار بدن مستقر کرده‌اید، سعی کنید تا باسن را بالا بیاورید. در این حالت بدن شما قوس ملایمی را تجربه می‌کند و این حرکت برای تقویت و بالا بردن استقامت عضلات ستون فقرات سودمند است.
توصیه نهایی درمان دیسک کمر در منزل
خیلی خوب است که قصد دارید تا برای درمان دیسک کمر در منزل اقدام کنید؛ اما لازم است دارید در این‌باره آگاهانه و حرفه‌ای اقدام نمایید. اجرای بدون برنامه تمرینات و بدون بررسی شدت عارضه و حتی بدون آمادگی کافی خطر تشدید عارضه را به دنبال دارد. توصیه می‌کنیم که این پروسه را قدم به قدم سپری کنید و با اجرای پیوسته اما آرام دامنه حرکتی خود و نوع تمرینات را گسترش دهید. درمان دیسک کمر در منزل امکان‌پذیر است؛ به شرط آنکه با برنامه و هدفمند در این مسیر قدم گذاشته باشید. برای کسب مشاوره تخصصی چگونگی اجرای مانورهای دستی و ترتیب و اجرای حرکات و تمرینات تخصصی درمان دیسک کمر می‌توانید از خدمات تخصصی ما در گروه فیزیوتراپی ماهان استفاده کنید.
