درای نیدلینگ که به عنوان سوزن خشک نیز معرفی می‌شود، یک روش نوین درمانی و تسکین درد در فیزیوتراپی است که برای طیف بزرگی از عارضه‌های اسکلتی و عضلانی تحت تأثیر تنش‌های عصبی به کار گرفته می‌شود. این روش در امتداد طب سوزنی معروف چین باستان توسعه پیدا کرده است؛ اما در روش اجرا و هدف‌گذاری برای تسکین دردها استراتژی متفاوتی دارد. به هر حال می‌توانیم تکنیک درای نیدلینگ را نوع مدرن شده از طب سوزنی چین باستان معرفی کنیم. چرا که در مراحل اجرای این روش نیز از سوزن‌های استریل و بسیار نازکی استفاده خواهد شد و قرار است تا کاملاً هدفمند از این سوزن‌ها برای تسکین دردهای بیماران استفاده شود. در این مقاله از تیم فیزیوتراپی ماهان قصد داریم تا از روش اجرا و اثربخشی و جوانب گوناگون درمانی روش درای نیدلینگ در فیزیوتراپی صحبت کنیم.
درای نیدلینگ چگونه انجام می‌شود؟ و چه نتایجی دارد؟
روش درای نیدلینگ بر پایه تحریک عصبی برای رهاسازی عضلات و در نهایت تسکین دردها توسعه پیدا کرده است. ریشه بسیاری از دردهای بدن التهاب عصبی است که در اثر تنش و یا فشار اسکلتی و یا عضلانی ایجاد خواهد شد. اما می‌توانیم با تحریک اعصاب در نواحی تحت تنش عضلانی بخش بزرگی از این دردها را کاهش داده و حتی برای رهاسازی عضلات اقدام کنیم. کاری که در روش درای نیدلینگ انجام می‌شود.
ابزار اجرای درای نیدلینگ بسیار ساده است. چرا که تمام ماجرا در سوزن‌هایی باریک و بسیار تیز و انعطافی و البته اندکی بلند قرار دارد. این سوزن‌ها را در شرایط کاملاً استریل شده در نقاط هدف از بدن وارد می‌کنند و به این ترتیب تحریک عصبی انجام خواهد شد. نتایج درای نیدلینگ چشمگیر است. این سوزن‌های به ظاهر ساده اما باریک می‌توانند باعث تحریک بافت‌های عضلانی و هم‌بندی شده که در تسکین دردهای مزمن بسیار تأثیرگذار است. در عین حال از این روش می‌توانیم برای رهاسازی نقاط ماشه‌ای استفاده کنیم. با رهاسازی این نقاط ماشه‌ای گرفتگی عضلات برطرف شده و دردهای مزمن پس از آن خصوصاً دردهای ناشی شده از گرفتگی فاشیال تا حد قابل توجه کاهش پیدا می‌کند.
نقاط ماشه ای چیست؟
یک روش درمانی نوین جهت ضایعات بافت نرم به ویژه نقاط ماشه ای است که با سوزن خشک در ناحیه مورد نظر چندبار زده شده و خارج می گردد. مزیت این روش تعداد جلسات کم، درمان بافت های عمیق، برگشت پذیری کمتر بیماری و در مواردی که روش های دیگر فیزیوتراپی جواب مطلوب نمی دهند، می باشد.
فیزیوتراپیست های این مرکز از زمان شروع این تکنیک در ایران به لطف یکی از اساتید برجسته دانشگاه جورجیای شمالی، حدود 4 الی 5 سال است که این روش را به کار گرفته اند و موفق به درمان کامل یا نسبی بسیاری از بیماری هایی که به روش های معمول فیزیوتراپی جواب نداده اند، شده اند.
در این روش کلیه اصول بهداشتی از جمله سوزن های یکبار مصرف رغایت می شود و احتمال انتقال بیماری وجود ندارد.
درای نیدلینگ همان طب سوزنی است؟
ماهیت روش درای نیدلینگ شباهت زیادی به طب سوزنی از چین باستان دارد. در هر دو متد درمانی از تحریک عصبی توسط سوزن استفاده شده است. اما این دو تفاوت‌های آشکاری نیز دارند. در واقع باید درای نیدلینگ را برگرفته از طب سوزنی معرفی کنیم که این روش باستانی را با تفکرات نوین در علوم پزشکی درهم آمیخته است.
طب سوزنی یک متد درمان باستانی و شرقی است؛ اما درای نیدلینگ یک متد درمانی مدرن و غربی است. تفکر اجرای این دو روش نیز متفاوت است. در طب سوزنی درمان بیماری‌های مختلف دنبال می‌شود؛ اما در روش سوزن خشک قرار است تا برای رهاسازی عضلات و بافت‌های هم‌بندی دست به کار شویم. این روش نوین بر پایه علوم مدرن آناتومی و کینزیولوژی توسعه پیدا کرده است و کاملاً هدفمند از تکنیک تحریک عصبی برای رهاسازی بافت‌ها و تسکین دردها اقدام می‌کند.
موارد کاربرد روش درای نیدلینگ
برای تسکین بخش بزرگی از دردهای مزمن عضلانی و بافت‌های هم‌بندی در بیماران می‌توانیم از تکنیک درای نیدلینگ در فیزیوتراپی استفاده کنیم. اما در کل این روش باید یک مرحله مقدماتی در پروسه درمان بیماران قلمداد شود. بدین صورت که افراد تحت درمان سوزن خشک از دردها رها شده و توانایی حرکت کامل را پیدا می‌کنند. لذا می‌توانند مراحل کامل‌تر پروسه درمان از قبیل انجام حرکات کششی، فشاری و یا تمرینات خاص فیزیوتراپی را اجرا کنند. با این رویکرد موارد کاربردی تکنیک درای نیدلینگ به قرار زیر است:
- رهاسازی اختلالات عضلانی و یا رفع گرفتگی بافت‌های هم‌بندی فاشیا خصوصاً برطرف شدن نقاط ماشه‌ای
- رفع دردهای مزمن زانو
- تسکین دردهای مزمن به علت کشیدگی مفاصل و تاندون‌ها
- برطرف شدن التهاب تاندون‌ها
- کاهش درد و آماده‌سازی بیمار برای آغاز درمان آسیب‌های مفصلی
- کاهش درد و آغاز درمان آسیب‌های ورزشی
- تسکین درد در سندروم مفصل گیجگاهی – فکی و یا سندروم تونل کارپال
- رفع گرفتگی عضلات
- تسکین درد سندرم آرنج تنیس بازها (تنیس الیو)
- تسکین دردها پس از جراحی‌های سنگین
- رفع سردردهای میگرنی و یا سردردهای گردنی
- تسکین دردهای عصبی از قبیل درد عصب سیاتیک
چرا به درای نیدلینگ نیاز داریم؟ هدف از اجرای این روش چیست؟
در شرایط کلی اجرای این روش برای بیماران با مشکلات حاد اسکلتی – عضلانی سودمند است. افراد با دردهای مزمن عضلانی، وجود بافت اسکار، ضعف‌های عضلانی، خشکی و عدم تحرک عضلانی و… می‌توانند از این روش بهره‌مند شوند. اما مهمترین هدف‌گذاری برای اجرای تکنیک درای مدلینگ رفع نقاط ماشه‌ای است که در کاهش دردهای بدن بسیار چشمگیر است.
نقاط ماشه‌ای در اثر التهاب عضلانی به علت کمبود اکسیژن ظاهر شده و دردناک هستند. حتی می‌توانند باعث دردها در دیگر نقاط بدن شوند که در این صورت به عنوان درد ارجاعی شناخته می‌شود. اما با بهره‌مندی مناسب از تکنیک‌های سوزن خشک به خوبی می‌توانیم این نقاط ماشه‌ای را رهاسازی کنیم.
استراتژی به کارگیری درای نیدلینگ بسیار گسترده است. تا جاییکه برای تحریک و درمان مشکلات مفصلی، دیسک گردن و یا ستون فقرات، برطرف شدن میگرن، دردهای لگنی، مشکلات تاندونیت و… سودمند است. حتی می‌توانیم از اثربخشی این روش برای رفع مشکل حرکات تکراری مانند سندروم تونل کارپال استفاده کنیم. هدف‌گذاری از درای نیدلینگ به عنوان بخشی از پروسه درمان را شامل می‌شود که معمولاً جایگاه حمایتی از روش‌های اصلی در فیزیوتراپی مانند تمرین‌های پسیو و اکتیو، ماساژها و یا هیدروتراپی را دارد.
مزایای استفاده از درای نیدلینگ
مزایای این روش برای کسانی است که پتانسیل بهره‌مندی از درمان سوزن خشک را دارند. در مواردی استفاده از این روش ممنوع است و لازم است تا کاملاً هدف‌گذاری شده و با تجویز پزشک ارتوپد و صلاح‌دید و نظارت کامل فیزیوتراپ انجام شود. با فرض اینکه فرد بیمار پتانسیل به کارگیری این روش درمانی را دارد، مزایای استفاده از درای نیدلینگ به قرار زیر است.
- در سرعت بخشیدن به روند بهبودی بیماران تأثیرگذار است.
- برای شل شدن عضلات و رفع بسیاری از گرفتگی‌های عضلانی و یا رفع گرفتگی فاشیال نقش برجسته‌ای دارد.
- در چرخه انتقال درد اختلال ایجاد می‌کند. به شکلی که مانع از ارسال پیام درد به مغز می‌شود.
- برای تحریک سلولی در تولید کلاژن و پروتئین به جهت ترمیم و بازسازی بافت‌های آسیب دیده نقش حمایتی دارد.
- در کاهش دوره نقاهت پس از بیماری‌های سخت و سریع‌تر شدن دوره بازپروری پس از آسیب‌های سخت تأثیرگذار است.
مکانیزم اثربخشی درای نیدلینگ چگونه است؟
مکانیزم اثربخشی سوزن‌های خشک در تحت تحریک عصبی بدن خصوصاً رفع نقاط ماشه‌ای پیچیده است. تا جاییکه هنوز توضیح جامعی در این‌باره توسط نهادهای برجسته علمی عنوان نشده است. اما در یک توضیح کلی می‌توانیم نحوه اثربخشی نوک سوزن‌ها در کاهش دردها و حتی بهبود عارضه و یا آسیب‌ها را به قرار زیر تشریح کنیم:
- عضو تحریک شده با سوزن مقدار قابل توجه آندروفین آزاد می‌کند. این حجم از آندورفین در کاهش دردهای مزمن بدن نقش دارد.
- نفوذ سوزن باعث افزایش گردش خون در بافت‌های تحریک شده می‌شود.
- نفوذ عمیق سوزن‌ها در مکانیزم انتقال درد از طریق اعصاب اختلال ایجاد می‌کند. به این ترتیب در شرایطی موقتی پیام درد به سمت مغز فرستاده نمی‌شود. لذا مغز نیز فرمانی جهت تداوم گرفتگی عضله را صادر نمی‌کند. به این ترتیب شرایط برای رهاسازی عضله و شل شدن آن فراهم است.
- تحریک سوزن در امتداد جریان الکترومغناطیسی می‌تواند مغز را تحریک کرده تا عضله و یا تاندون را به صورت لحظه‌ای منقبض سازد. در واقع در انتقال پیام درد اختلال ایجاد کرده اما یک حرکت انقباضی ناخواسته را مدیریت می‌کند. عضله در تقابل با این انقباض ناخواسته و در جهت مخالف حرکت خواهد کرد. به این ترتیب شرایط برای رهاسازی عضله و رفع گرفتگی آن فراهم است.
مدت زمان دوره درمانی نیدلینگ چه مقدار است؟
مدت زمان دوره درمان نیدلینگ به عوامل گوناگونی بستگی دارد. نوع عارضه، شدت عارضه، مقدار درگیر بودن عضلات و حتی جنس و سن بیمار در پروسه درمان نیدلینگ تأثیرگذار هستند که می‌تواند در بازه ۲ الی ۴ جلسه باشد.
از قبل متذکر شدیم که روش درای نیدلینگ یک تکنیک حمایتی برای تکمیل دیگر متدهای درمانی در فیزیوتراپی است. بنابراین مدت زمان اجرای آن نیز وابسته به پروسه درمان فیزیوتراپی افراد تعیین خواهد شد. به عنوان مثال برای آماده‌سازی افراد که از مشکلات حاد مانند دیسک کمر و یا دردهای لگنی رنج می‌برند، مرحله آماده‌سازی درای نیدلینگ برای کاهش دردها و رهاسازی عضلات ممکن است تا ۱۰ جلسه ادامه پیدا کند. اما برای رهاسازی یک عضله گرفته معمولی به ۲ الی ۴ جلسه نیاز داریم. مدت زمان هر جلسه نیز معمولاً در بازه ۲۰ الی ۳۰ دقیقه انجام می‌شود. فاصله میان دو جلسه متوالی نیز معمولاً هفتگی در نظر گرفته خواهد شد.
اجرای درای نیدلینگ برای چه کسانی ممنوع است؟
اگر چه روش درای نیدلینگ به عنوان تکنیکی کاملاً اثربخش برای رهاسازی عضلات معرفی شده است که در صورت اجرای صحیح می‌تواند حداکثر ظرف ۷۲ ساعت تمامی گرفتگی در عضلات هدف را برطرف سازد؛ اما به هر حال یک روش عام نیست و اجرای آن برای تمامی افراد توصیه نمی‌شود. استفاده از این روش برای افراد با شرایط زیر ممنوع است:
- کودکان زیر ۱۲ سال
- افرادی که بیماری‌های روماتیسمی دارند
- افراد با بیماری‌های مزمن عفونی
- افرادی که از سیستم ایمنی ضعیفی برخوردار هستند
- زنان باردار در در سه ماهه نخست بارداری
- افرادی که ملزم به مصرف داروهای ضد انعقاد خون هستند
- افراد مبتلا به دیابت و یا افرادی که از مشکلات مانند فشارخون بالا رنج می‌برند
- افراد با وجود زخم‌های بزرگ در ناحیه تحت درمان
در عین حال استفاده از این روش در مواردی مانند افرادی که از سوزن وحشت دارند و یا افراد با اختلالات روان‌شناختی توصیه نمی‌شود. از طرفی خانم‌ها در دوران قاعدگی و یا هر فردی که به تازگی مراحل جراحی را سپری کرده است، مستعد درمان از طریق روش درای نیدلینگ نیستند.
عوارض درمان درای نیدلینگ
عوارض و یا خطرات جدی حین اجرا و پس از درمان روش درای نیدلینگ گزارش نشده است. عوارض این روش بسیار جزئی و در حد احساس درد حین و بعد از اجرای سوزن زنی، خون‌ریزی در محل سوزن زنی، احساس خستگی و یا ضعف و اندکی کبودی در محل سوزن زنی است. این عوارض همگی محدود بوده که پس از ۱ الی ۲ روز به‌طور کامل برطرف می‌شوند. بیشتر عوارض و خطرات گزارش شده از درای نیدلینگ معمولاً به علت عدم مهارت مجری جراحی است که می‌تواند به آسیب بافت عضلانی بیانجامد.
توجه داشته باشید که روش درای نیدلینگ از تکنیک‌های مدرن و البته تخصصی در علوم فیزیوتراپی است که اجرای آن تنها از عهده افراد آموزش‌دیده امکان‌پذیر است. لذا هرگز بدون آگاهی و برای هر نوع عارضه و گرفتگی عضلات از این تکنیک استفاده نکنید. برای بهره‌مندی از متد تخصصی درای نیدلینگ می‌توانید از خدمات فیزیوتراپی گروه ماهان استفاده کنید. ما در گروه ماهان با معاینه دقیق بیمار و بررسی شرایط گرفتگی عضله و یا آسیب‌های مفصلی و استخوانی استراتژی لازم برای اجرای درای نیدلینگ را در پیش گرفته و در تسکین دردها و آغاز پروسه حرفه‌ای درمان در کنار شما هستیم.
