بیرون زدگی یا پارگی دیسک کمر عارضه رایجی است که در اثر فشارهای سنگین به مهره‌های کمر پیدا شده و با دردی جانکاه زندگی عادی افراد را مختل می‌کند. اگر چه جراحی دیسک روش درمان نهایی است؛ اما قرار نیست تا تمامی علایم این بیماری را زیر تیغ جراحان بفرستیم. با تغییر سبک زندگی، انجام حرکت‌های مناسب ورزشی و در نهایت فیزیوتراپی درمان دیسک کمر و سیاتیک به راحتی می‌توانیم از علایم درد این عارضه کاسته و حتی آن را درمان کنیم.
روش‌های فیزیوتراپی دیسک کمر متنوع است که زیر نظر پزشک و با صلاحدید فیزیوتراپ انجام می‌شود. دیسک کمر یک عارضه مزمن استخوانی است که با بیرون زدگی بافت غضروفی میان مهره‌های کمر و در نهایت ساییده شدن استخوان‌های کمر بر روی یکدیگر ظاهر می‌شود. تغییر حرکت تحت تنش ناگهانی، بلند کردن اجسام سنگین در حالت غیر تعادلی، اضافه وزن و یا سن زیاد از جمله عوامل فتق دیسک هستند. اما با تشخیص به موقع و رعایت سبک زندگی سالم و در نهایت فیزیوتراپی درمان دیسک کمر می‌توانیم از علایم روند این بیماری بکاهیم. خدمات درمان دیسک کمر متنوع است. تیم فیزوتراپی ماهان مجری تخصصی خدمات دیسک کمر برای بهبود علایم بیماری در هر مرحله از این عارضه همراه شما است.
صفر تا صد دیسک کمر و سیاتیک به ساده ترین بیان
خدمات درمان دیسک کمر فیزیوتراپی چیست؟
هر نوع برنامه درمان آکادمیک با رعایت اصول پزشکی بر مبنای توان‌بخشی ناحیه کمر شامل خدمات درمانی دیسک کمر فیزیوتراپی می‌شود. هنر فیزیوتراپی درمان عارضه‌های حرکتی و استخوانی بدون نیاز به جراحی است. در خدمات دیسک کمر نیز قرار است تا با تکنیک‌های مختلف و البته با توجه به شرایط بیمار و نوع پارگی دیسک و یا بیرون‌زدگی برای اجرای روش‌های درمانی اقدام کنیم.
به طور کلی فیزیوتراپی درمان دیسک، شامل درمان‌های پاسیو (غیرفعال) و اکتیو (فعال) می‌شود. فیزیوتراپ با توجه به نوع پیشرفت بیماری و مشکلات حرکتی افراد ترتیبی از درمان‌های پاسیو و در نهایت اکتیو را تجویز خواهد کرد. این دو گروه درمانی از خدمات دیسک کمر به قرار زیر هستند:
1. درمان‌های پاسیو (غیرفعال) دیسک کمر:
به هر نوع روش درمانی بدون نیاز به حرکت و یا فعالیت بیمار گفته می‌شود. در این روش که معمولاً در مراحل اولیه درمان برای غلبه بر پیشرفت مزمن عارضه تجویز می‌شود، نیازی به حرکت‌های ورزشی و یا اصلاحی بیمار نداریم. بلکه قرار است تا با قرار دادن بیمار در موقعیت مناسب و اعمال برخی تکنیک‌ها از قبیل ماساژ و یا تحریک‌های الکتریکی پروسه مقدماتی فیزیوتراپی درمان دیسک کمر را سپری کنیم. توجه داشته باشید که درمان پاسیو (غیرفعال) فاز مقدماتی از خدمات دیسک کمر است و در مراحل نهایی درمان نیاز به سپری شدن روش‌های اکتیو (فعال) وجود دارد. اما در کل روش‌های فیزیوتراپی دیسک کمر پاسیو (غیرفعال) به قرار زیر هستند:
- ماساژ بافت‌های عمقی کمر
- روش‌های درمان بر پایه تحریک گرم و سرد
- تحریک‌های الکتریکی از قبیل تنس و هیدروتراپی
2. درمان‌های اکتیو دیسک کمر:
درمان‌های اکتیو (فعال) معمولاً پس از سپری شدن درمان‌های پاسیو آغاز می‌شوند. یعنی زمانی که فرد بیمار در امتداد درمان‌های پاسیو قادر فیزیوتراپی ورزشی است و حتی می‌توانیم از موقعیت‌های مناسب بدن برای بهبود علایم دیسک کمر استفاده کنیم. اینکه چه زمانی از درمان‌های اکتیو در فیزیوتراپی دیسک کمر استفاده شود و یا چه نوع حرکاتی را انجام دهیم، زیر نظر متخصص فیزیوتراپ تعیین خواهد شد. خدمات درمان دیسک کمر از نوع فعالیت‌های اکتیو (فعال) به قرار زیر است:
- حرکت‌های تقویتی عضلات شکمی
- حرکت‌ها بر پایه انعطاف پذیری کمر
- هیدروتراپی فعال
- تقویت عضلات کمر
در ادامه مختصر از هر کدام خدمات دیسک کمر بر پایه درمان‌های پاسیو و اکتیو صحبت خواهیم کرد.
روش‌های درمانی پاسیو
در ابتدای پروسه درمان که معمولاً افراد از مشکلات حاد حرکتی و دردهای عمیق رنج می‌برند، پرداختن به این نوع روش‌های درمانی اجتناب ناپذیر است. البته نوع روش، مدت زمان اجرا و نحوه اجرا با توجه به صلاحدید پزشک ارتوپد و تشخیص فیزیوتراپ انجام می‌شود که به قرار زیر هستند:
ماساژ بافت‌های عمیق کمر:
ماساژ بهترین روش درمانی دیسک کمر است. بیش از ۱۰۰ نوع روش ماساژ برای رسیدن به بافت‌های عمیق کمر و تقویت آنها و یا تحریک و باز کردن گرفتگی عضلات وجود دارد. بخش پررنگی از این ماساژها برای تحریک بافت‌های عمیق ناحیه کمر است. انجام ماساژهای ناحیه کمر باعث کاهش استرس و اسپاسم عضلات عمیق بدن شده و از هر نوع حرکت اضافی عضلات جلوگیری می‌کند. در عین حال به عضلات ناحیه کمر اجازه می‌دهد تا موضع آسیب دیده میان مهره را در برگرفته و در نهایت باعث عضلات نرم‌تر و انعطاف پذیرتر ناحیه کمر خواهد شد. ماساژ بافت‌های عمیق بهترین نوع روش فیزیوتراپی دیسک کمر از سری درمان‌های پاسیو است که باید نزد فیزیوتراپ آگاه به روش‌های اصولی ماساژ انجام پذیرد.
روش‌های درمانی بر پایه تحریک‌های گرم و سرد:
گرما و یا سرمای موضعی هر دو از روش‌های فیزیوتراپی دیسک کمر از نوع پاسیو هستند. البته چگونگی اجراء با توجه به صلاحدید فیزیوتراپ انجام می‌شود. حتی ممکن است به ترکیبی از هر دو روش سرد و گرم موضعی اما متناسب برای درمان دیسک کمر اقدام شود. به طور کلی هرگاه لازم باشد تا برای تقویت جریان خون در ناحیه کمر اقدام کنیم، روش گرمای موضعی تأثیرگذار است. همچنین از تکنیک گرم کردن موضعی برای انتقال بهتر مواد مغذی و اکسیژن بیشتر در بافت ناحیه کمر و حتی خارج کردن حالت اسپاسم عضلات کمر در ناحیه آسیب دیده استفاده می‌کنند.
تکنیک سرمای موضعی نیز یک حرکت تأثیرگذار برای کاهش التهاب اسپاسم عضلانی است که در کاهش اثرات درد ناشی از دیسک کمر کاملاً تأثیرگذار است. خدمات دیسک کمر بر پایه تحریک موضعی گرما و سرما هر دو از تکنیک‌های مؤثر است که باید زیر نظر فیزوتراپ با مهارت کاملاً تخصصی و طی شدن درست پروسه درمان با توجه به صلاحدید فیزیوتراپ انجام پذیرد.
درمان هیدروتراپی:
هیدروتراپی از روش های فیزیوتراپی دیسک کمر است که در فهرست درمان‌های پاسیو با هدف کاهش شدت درد ناحیه کمر انجام می‌شود. هیدروتراپی در واقع پروسه درمانی کامل نیست، بلکه یک تکنیک مقدماتی است تا با کاهش درد و کم کردن اسپاسم عضلات، بدن بیمار را برای طی شدن حرکات اصلاحی و تقویت عضلات کمر و در نهایت درمان عارضه دیسک کمر آماده کنیم. هیدروتراپی با قرار گرفتن بدن بیمار در حوضچه آب گرم انجام می‌شود. در این روش با استفاده از گرمای عمومی بدن از طریق حوضچه آب گرم برای شل شدن عضلات و در نهایت کمتر شدن شدت درد اقدام می‌کنیم. معمولاً بیماران پس از طی شدن خدمات هیدروتراپی از آمادگی بهتر اجرای حرکات اصلاحی و درمان‌های اکتیو برخوردار هستند.
درمان با استفاده از دستگاه تنس:
درمان دیسک با دستگاه تنس از جمله خدمات دیسک کمر بر پایه روش‌های پاسیو فیزیوتراپی است. تنس، دستگاه تحریک عضلات با استفاده از جریان الکتریکی است. در این روش از الکترودهای دستگاه تنس برای ایجاد شوک‌های ضعیف اما عمیق عضلانی استفاده می‌شود. این تحریک‌های الکتریکی باعث آزاد سازی اندروفین شده که در نهایت با کاهش اسپاسم عضلات در تحلیل درد ناشی از دیسک کمر تأثیرگذار است. تحریک الکتریکی با دستگاه تنس نیز یک تکنیک پیش درمانی است. به این ترتیب که با کاهش دردها بدن افراد را برای انجام حرکات اصلاحی در روش‌های اکتیو آماده می‌کند. فیزیوتراپی دیسک کمر با دستگاه تنس باعث درمان نهایی نیست، بلکه مقدمه‌ای برای بهینه‌تر شدن درمان‌های اصلی است.
روش‌های درمانی اکتیو برای دیسک کمر
بخش اصلی از خدمات درمان دیسک کمر شامل تکنیک‌های اکتیو (فعال) است. در واقع تمامی روش‌های پاسیو (غیرفعال) پیش زمینه برای آماده کردن بدن بیمار جهت انجام درمان‌های اکتیو هستند. به این ترتیب روش‌های پاسیو نوعی آماده‌سازی است تا درمان نهایی را در حرکت‌های اصلاحی و تقویتی روش‌های اکتیو دنبال کنیم. خدمات دیسک کمر در اجرای روش‌های اکتیو به قرار زیر هستند:
حرکت‌های تقویت عضلات شکمی:
تقویت عضلات شکمی تأثیر چشمگیری برای قدرت و ثبات ستون فقرات بدن دارد. کسانی که از عضلات شکمی قوی برخوردار هستند، حتی در تنش‌های سنگین عضلانی و حرکت‌های دشوار دچار مشکلات کمر از قبیل فتق دیسک نمی‌شوند. متأسفانه عامل اصلی بیشتر موارد فتق دیسک به علت ضعف عضلات شکمی است. فیزیوتراپ با توجه به نوع مشکلات ایجاد شده ناحیه ستون فقرات از حرکت‌های اکتیو برای تقویت عضلات شکم استفاده می‌کند. حرکت‌های ورزشی استاندارد برای تقویت عضلات شکم، عضلات پشت و کمر و… وجود دارد. دقت کنید که نوع حرکات، تمرین‌ها و حتی روش اجرا و تعداد حرکت‌ها باید با توجه به نوع عارضه فتق دیسک انجام شود. لذا تنها با صلاحدید فیزیوتراپ می‌توانید از این حرکات برای تقویت عضلات شکمی و کمری خود استفاده کنید. انجام اشتباه حرکات و حتی استفاده از حرکات نامناسب می‌تواند باعث تشدید علایم بیماری شود.
برنامه‌های حرکتی برای انعطاف پذیری کمر:
انعطاف پذیری کمر از جمله پروسه‌های پیشرفته در درمان دیسک کمر است که در مرحله نهایی از پروسه درمانی و در فهرست روش‌های اکتیو فیزیوتراپی دیسک کمر قرار دارد. در این روش از انواع حرکت‌های ورزشی مانند ایروبیک و یا حرکت‌های قدرتی برای ایجاد کشش بیشتر و انعطاف پذیری بهتر و کامل‌تر عضلات کمر استفاده شده است. حرکت‌های کششی بخش کلیدی از این روش درمانی است که در نهایت به سهولت بهتر انجام حرکات بدن می‌انجامد.
آنچه مسلم است، برنامه‌های حرکتی برای انعطاف پذیری کمر از بهترین روش‌های فیزیوتراپی دیسک کمر است. اما لازم است تا پروسه درمانی از انتخاب نوع حرکات، تعداد اجرای حرکات، روش اجرای حرکات و مرحله اجرا زیر نظر فیزیوتراپ انجام شود. قطعاً در مراحل ابتدایی پروسه درمان که با مشکلات حرکتی و دردهای مزمن روبرو هستیم، نمی‌توانیم از تکنیک‌های حرکتی استفاده کنیم. هر نوع حرکت اشتباه در شرایط نامساعد باعث تشدید علایم بیماری خواهد شد.
هیدروتراپی بر پایه حرکت‌های اکتیو:
در درمان اکتیو فیزیوتراپی دیسک کمر نیز مرحله هیدروتراپی وجود دارد، اما این هیدروتراپی بر پایه حرکت‌های در آب شکل گرفته است و از آن به عنوان ورزش‌های آبی یاد می‌کنند. راه رفتن در آب، ایروبیک در آب، کشش بدن در آب و… همگی از فهرست روش‌های اصلاح حرکتی هیدروتراپی از نوع اکتیو در برنامه‌های فیزیوتراپی دیسک کمر هستند. قطعاً شنیده‌اید که برای درمان دیسک کمر بهتر است که استخر رفته و ورزش‌های آبی را تجربه کنید؛ اما آیا هر نوع حرکت در آب برای بهبود این عارضه تأثیرگذار است؟
اگر چه اجرای حرکت‌های در آب تأثیر مثبتی دارد، اما لازم است تا به اندازه در زمان مناسب از پروسه درمان و زیر نظر فیزیوتراپ معالج برنامه ریزی شود. اجرای حرکت‌های درست آبی در این روش اهمیت بالایی دارد.
باورت میشه با فیزیوتراپی میشه جلوی جراحی دیسک کمر رو گرفت؟
توصیه‌هایی برای بهره‌مندی از درمان دیسک کمر و سیاتیک
فیزیوتراپی بهترین روش درمان دیسک کمر است، اما همین روش مؤثر باید به درستی و با استراتژی مناسب زیر نظر فیزیوتراپ حرفه‌ای انجام شود. خدمات فیزیوتراپی دیسک کمر زمانی مؤثر است که برنامه‌ریزی درمانی از روش‌های پسیو و اکتیو به درستی انجام پذیرد.
صرفاً هر روش و یا هر نوع حرکتی برای هر نوع شرایط دیسک کمر مفید نیست و حتی ممکن است باعث مزمن شدن عارضه شود. درمان دیسک کمر با استفاده از فیزیوتراپی یک پروسه است که از روش‌های پاسیو آغاز شده و تا حرکت‌های اصلاحی و تقویت عضلات شکم و کمر ادامه پیدا می‌کند. اما اینکه چه روشی و در چه زمانی برای چه نوع عارضه دیسک کمر انتخاب شود، یک امر کاملاً تخصصی است که باید زیر نظر فیزیوتراپ کاربلد انجام پذیرد. برای اجرای هر نوع خدمات درمان دیسک کمر و طی شدن مسیر اصولی بهبود علایم این عارضه می‌توانید از خدمات تخصصی تیم فیزیوتراپی ماهان استفاده کنید.
