جراحی‌های ارتوپدی برای درمان بسیاری از مشکلات استخوانی و ناهنجاری‌های حرکتی توصیه می‌شوند. گاهی دامنه آسیب‌های استخوانی و یا عضلانی و رباط‌ها و… آنچنان است که چاره‌ای جز جراحی ارتوپدی باقی نمی‌ماند. اما بخش کلیدی اقدامات پس از جراحی هستند تا اندام حرکتی بیمار بازیابی شده و توان انجام کارهای طبیعی را داشته باشد. خدمات فیزیوتراپی پس از جراحی ارتوپدی برای این منظور است.
فیزیوتراپی پس از جراحی ارتوپدی الزامی است. چرا که با کمک تکنیک‌های فیزیوتراپی می‌توانیم برای بازیابی و حفظ دامنه حرکتی بیمار در دوره نقاهت جراحی اقدام کنیم. در عین حال این تکنیک‌ها می‌توانند در کاهش عوارض جراحی و حتی تسریع بهبودی پس از جراحی تأثیرگذار باشند. فیزیوتراپی پس از جراحی ارتوپدی متنوع است که شامل تکنیک‌هایی از روش‌های فعال و غیرفعال می‌شود. در گروه فیزیوتراپی ماهان به تمامی خدمات فیزیوتراپی پس از هر نوع جراحی ارتوپدی دسترسی دارید و می‌توانید از مهارت فیزیوتراپ‌های باتجربه و همچنین تجهیزات مدرن این مرکز برای بهبود و بازیابی دامنه حرکتی اندام‌های آسیب دیده خود اقدام نمایید.
چرا به فیزیوتراپی پس از جراحی نیاز داریم؟
جراحی ارتوپدی همیشه آخرین اقدامی است که برای درمان عارضه‌های استخوانی و عضلانی و… توصیه می‌شود. پزشکان از محدودیت‌های ایجاد شده پس از جراحی ارتوپدی اطلاع دارند و تا حد ممکن انجام آن را به تأخیر می اندازند تا مشکل و یا آسیب و عارضه ایجاد شده در بیمار با استفاده از روش‌های دیگر مانند فیزیوتراپی و یا دارو درمانی و… بهبود پیدا کند.
با این وجود برای بسیاری از آسیب‌ها انجام جراحی ارتوپدی اجتناب ناپذیر است. در این صورت فرد جراحی شده قطعاً با مشکلات پس از جراحی خصوصاً کاهش دامنه حرکتی روبه‌رو خواهد شد. جراحی ارتوپدی زمانی تاثیر کامل دارد که به درستی برای اقدامات دوره نقاهت آن دست به کار شوید. در غیر این صورت با مشکلاتی مانند کاهش قابلیت حرکتی مواجه می‌شوید. اهمیت فیزیوتراپی ارتوپدی در تسکین چنین شرایطی است. چرا که تکنیک‌های فیزیوتراپی با تاثیر در اندام‌های جراحی شده، آنها را کاملاً اصولی وادار به حرکت طبیعی می‌کنند و به این ترتیب شرایط زندگی عادی بیمار را بازیابی خواهیم کرد.
عوامل تاثیر گذار بر فیزیوتراپی پس از جراحی ارتوپدی چه هستند؟
بدون تردید پس از هر جراحی ارتوپدی به فیزیوتراپی نیاز دارید، اما این فیزیوتراپی باید چگونه باشد؟ از چه روش‌ها و یا تجهیزاتی استفاده شود؟ و در کل راهکار پیدا کردن بهترین تکنیک فیزیوتراپی برای بازیابی پس از جراحی ارتوپدی چیست؟ در عین حال شدت انجام حرکات و تعداد اجرای آنها چگونه است؟ برای تنظیم برنامه‌های فیزیوتراپی پس از جراحی ارتوپدی ۴ فاکتور کلیدی را مد نظر دارند:
نوع جراحی:
انتخاب روش و ابعاد اقدامات فیزیوتراپی کاملاً وابسته به نوع جراحی ارتوپدی تعیین می‌شود. بخشی از خدمات فیزیوتراپی پس از جراحی ارتوپدی بررسی دقیق بیمار توسط ارتوپد و تحلیل ابعاد جراحی است تا به این طریق بهترین سناریو برای انجام حرکت‌های تقویتی، اصلاحی، حرکتی و یا انجام فعالیت‌های غیرفعال و… تهیه شود. در عین حال فیزیوتراپ بررسی می‌کند که چه هنگام پس از جراحی می‌توانیم برای اقدامات بازپروری دست به کار شویم.
اندام جراحی شده:
در مرحله بعدی فیزیوتراپ اندام جراحی شده را ارزیابی خواهد کرد. قاعدتاً نگاه بازپروری نسبت به جراحی دیسک کمر با جراحی زانو متفاوت است. از طرفی روش بازپروری و اصلاح حرکتی جراحی استخوان با جراحی عضله و یا دیسک و رباط‌ها و… گوناگون است. تمامی نکاتی که فیزیوتراپ با بررسی آنها برای رسیدن به بهترین تکنیک‌های فیزیوتراپی جهت بهبود عوارض ناشی از جراحی ارتوپدی اقدام می‌کند.
سلامت عمومی بیمار:
همه افراد پس از اتمام جراحی ارتوپدی شرایط بدنی یکسانی ندارند. به عنوان مثال ممکن است بیمار تنها از یک عارضه حرکتی رنج می‌برد و جراحی تا فیزیوتراپی حول محور همین عارضه تنظیم می‌شود. اما در بسیاری از موارد با بیمارانی روبه‌رو هستیم که شرایط عمومی گاهاً بحرانی دارند. فردی با چندین شکستگی پس از یک تصادف را تصور کنید. قاعدتاً نگاه فیزیوتراپی پس از جراحی ارتوپدی چنین فردی با یک بیمار عادی متفاوت است. در عین حال ممکن است فرد به دیگر بیماری‌های زمینه‌ای از قبیل مشکلات قلبی، فشار خون، پوکی استخوان و ناراحتی‌های مادرزادی و… مبتلا باشد.
سن بیمار: آخرین فاکتور تعیین کننده نوع فیزیوتراپی پس از جراحی ارتوپدی مهمترین آن است. چرا که لازم است تا نوع روش‌های فیزیوتراپی را با توجه به سن بیمار تنظیم کنیم. فیزیوتراپی اندام‌های جراحی شده کودکان و یا کهنسال‌ها یکسان نیست. در عین حال روش‌های فیزیوتراپی جوانان با افراد میانسال متفاوت است و این همه برای آن است که فاکتور سن را در تنظیم درست سناریوی فیزیوتراپی از انجام حرکت‌های غیرفعال و فعال با هدف بازپروری بیماران آن‌هم پس از جراحی ارتوپدی تنظیم نماییم.
فیزیوتراپی پس از چه نوع جراحی ارتوپدی توصیه می‌شود؟
فیزیوتراپی در دوره نقاهت هر نوع جراحی ارتوپدی توصیه می‌شود. اما مرحله آغازین آن، شدت اجرای آن، نوع و بازه انجام آن با توجه به جراحی متغیر است. آنچه مسلم است، اقدامات فیزیوتراپی در بازیابی حرکتی پس از جراحی ارتوپدی نقش برجسته‌ای دارد و نمی‌گذارد که اندام جراحی شده در شرایط خشک پس از جراحی باقی بماند. انجام اقدامات فیزیوتراپی پس از جراحی‌های ارتوپدی به قرار زیر الزامی است:
- هر نوع جراحی ارتوپدی ستون فقرات
- هر نوع جراحی شانه
- هر نوع جراحی مفصل زانو (تعویض کل مفصل ران و یا زانو)
- تمامی جراحی‌های بازسازی مچ پا، آرنج و یا زانو
- جراحی‌های روتائورکاف
- جراحی لامینکتومی
- جراحی منیسکتومی (جراحی منیسک پاره شده)
به طور کلی برای دوره نقاهت هر نوع جراحی ارتوپدی صرف نظر از اینکه جراحی کوچک یا بزرگ است و یا صرف نظر از اینکه جراحی تهاجمی و یا غیر تهاجمی بوده است، انجام اقدامات مؤثر فیزیوتراپی الزامی است.
خدمات فیزیوتراپی پس از جراحی ارتوپدی چه هستند؟
هر کدام از جراحی‌های ارتوپدی بر روی بخش معینی از اندام‌های حرکتی و استخوانی بدن انجام می‌شوند و بدون تردید پس از اتمام جراحی با محدودیت‌های حرکتی روبرو هستیم. خدمات فیزیوتراپی پس از جراحی ارتوپدی متنوع است که شامل اقداماتی از حرکت‌های ورزشی و بهره‌مندی از تجهیزات می‌شود. در شرایط کلی خدمات مربوطه را می‌توانیم در اجرای تکنیک‌های فعال و غیرفعال فیزیوتراپی دسته بندی کنیم. این خدمات به قرار زیر هستند:
- اقداماتی برای تسکین درد و بهبود علایم جراحی
- اقداماتی برای تقویت عضلات و افزایش تحرک بدنی
این اقدامات در فهرست خدمات فیزیوتراپی پس از جراحی ارتوپدی به قرار زیر هستند.
اقدامات برای تسکین درد و بهبود علایم جراحی
معمولاً پزشکان ارتوپدی از تجویز داروهای ضد درد پس از جراحی ارتوپدی استفاده می‌کنند. این داروها لازم است تا در بازه‌های منظم و طبق دستور پزشک مصرف شوند. در عین حال فیزیوتراپ‌ها می‌توانند در تعیین داروهای ضد درد و تنظیم روش مصرف آنها به بیمار کمک کنند. اما مهمترین اقدام آنها اعمال تکنیک‌های فیزیوتراپی برای کاهش و تسکین دردهای پس از جراحی است.
این اقدامات می‌تواند شامل لیزر درمانی و یا تحریک الکتریکی موضع جراحی شده باشد که هر دو روش برای تسکین دردهای پس از جراحی ارتوپدی خصوصاً قرار دادن اجسام خارجی در بدن تأثیرگذار است. به عنوان مثال برای بهبود دردهای پس از تعویض مفاصل و یا پس از تعویض دیسک کمر اعمال لیزر درمانی سودمند است. از طرفی فیزیوتراپ می‌تواند با بهره‌مندی از مهارت‌های غیر فعال مانند ماساژ درمانی و یا کمپرس گرم و سرد در کاهش دردها نقش داشته باشد.
اقدامات برای تقویت عضلات و افزایش تحرک بدن
این اقدامات فیزیوتراپی بر پایه انجام ورزش‌های استاندارد پس از جراحی ارتوپدی توصیه می‌شوند و لازم است تا به طور کامل زیر نظر فیزیوتراپ آگاه و باتجربه انجام شود. این اقدامات را در دو گروه دسته بندی می‌کنیم:
- انجام ورزش‌هایی برای تقویت بدن
- انجام ورزش‌هایی برای افزایش تحرک بدن
ورزش‌های تقویتی
ورزش‌های تقویتی متنوع هستند و معمولاً لازم است تا با کمک فیزیوتراپ انجام شوند. فهرست بلند بالایی از این ورزش‌ها وجود دارد که لازم است تا با توجه به موضع جراحی شده، سن بیمار، شدت جراحی و وضعیت بدنی بیمار برای انجام آنها دست به کار شویم. هدف از انجام این ورزش‌ها تماماً تقویت عضلات و تاندون‌های بدن در ناحیه آسیب دیده است.
ورزش‌های تحرک بدنی
بازیابی حرکتی بخش پررنگی در خدمات فیزیوتراپی پس از جراحی ارتوپدی هستند. در واقع بزرگترین مشکل پس از جراحی‌های ارتوپدی خصوصاً زمانی که بخشی از استخوان و یا غضروف با پروتز تعویض می‌شود، از دست رفتن دامنه حرکتی بیمار است. حتی اضافه شدن یک پیچ در حین جراحی ارتوپدی می‌تواند مشکلات حرکتی در بیمار ایجاد کند. اما با سپری شدن اصولی دوره نقاهت و انجام حرکت‌های ورزشی استاندارد با کمک فیزیوتراپ پس از جراحی به راحتی می‌توانیم از این بحران عبور کرده و شرایط حرکتی محدود شده را بازیابی کنیم.
جمع‌بندی
افراد پس از اتمام جراحی‌های ارتوپدی در شرایط ویژه‌ای قرار دارند. بسیاری از این افراد سال‌ها عارضه حرکتی را تحمل کرده‌اند و حالا با شرایطی جدید روبرو می‌شوند. بسیاری دیگر ممکن است به دلایلی مانند تصادفات سنگین و یا آسیب‌های شدید ورزشی تا مدت‌ها در بستر مانده باشند و حالا علاوه بر مشکل ارتوپدی با حجم عضلات ضعیف و مفصل‌های خشک شده بدن روبرو هستند.
در بسیاری از جراحی‌ها شاهد قرار دادن پروتز و اجسام خارجی از قبیل پلاتین در بخش‌های مختلف بدن هستیم. تمام شرایطی که وضعیت بیماران را کاملاً بحرانی و ویژه خواهد کرد. در عین حال این شرایط پس از جراحی آنچنان گوناگون و متغیر است که هرگز نمی‌توانیم از یک فرمول معین برای بازیابی حرکتی و سپری شدن دوره نقاهت بیمار استفاده کنیم.
هر بیمار شرایط خاص خودش را دارد و لازم است تا کاملاً ویژه تحت نظارت برنامه‌های فیزیوتراپی پس از جراحی ارتوپدی قرار بگیرد. بهره‌مندی از امکانات فیزیوتراپی برگ برنده هر بیمار پس از جراحی ارتوپدی است. موفقیت جراحی به طی شدن پروسه نقاهت و چگونگی بازیابی حرکتی بستگی دارد. برای بهره‌مندی از خدمات کامل فیزیوتراپی پس جراحی ارتوپدی می‌توانید از مهارت فیزیوتراپ‌ها و امکانات مدرن گروه تخصصی ماهان استفاده کنید.
