گرمای سطحی و سرما درمانی

ما همه چیز را از آرتروز گرفته تا کشیدگی عضلانی و التهاب را با کیسه های یخ یا پدهای گرم کننده درمان می کنیم. گرمای سطحی و سرما درمانی برای انواع شرایط و آسیب ها بسیار موثر بوده و به راحتی در دسترس هستند. سخت ترین قسمت این است که بدانیم کدام شرایط برای گرم و کدام شرایط سرد است. گاهی اوقات یک درمان شامل هر دو می شود. به عنوان یک قانون کلی، از یخ برای بریدگی یا درد شدید، التهاب و تورم استفاده کنید. از گرما برای درد یا سفتی عضلات استفاده کنید. گرما درمانی با بهبود گردش خون و جریان خون در یک منطقه خاص به دلیل افزایش دما کار می کند. حتی افزایش جزئی در دمای ناحیه آسیب دیده می تواند ناراحتی را تسکین دهد و انعطاف پذیری عضلات را افزایش دهد. گرما درمانی می تواند اسپاسم عضلانی را تسکین دهد و بافت آسیب دیده را التیام بخشد.

1. مادون قرمز

پرتودرمانی مادون قرمز که نور درمانی نیز نامیده می شود، در فیزیوتراپی برای درمان دردهای حاد یا مزمن (عمدتا درد مفاصل و عضلانی) در بیماران استفاده می شود.در پرتودرمانی مادون قرمز از طول موج های مختلف نور برای تأثیرگذاری بر قسمت های آسیب دیده بدن استفاده می شود. تابش می شود و به این قسمت ها هدایت می شود. یکی از ویژگی های اصلی اشعه مادون قرمز این است که این نور می تواند به زیر لایه های پوست نفوذ کند و اثر عمیق تری داشته باشد که به نوبه خود می تواند در تسکین درد موثرتر باشد.
استفاده از لامپ فیزیوتراپی مادون قرمز یک روش طبیعی و بدون درد است که می تواند فواید سلامتی بسیاری را بدون آسیب رساندن به پوست ارائه دهد. تابش مادون قرمز (IR) یا تابش حرارتی، گروهی از انرژی ها در طیف کامل الکترومغناطیسی است. تابش مادون قرمز تابشی با طول موج بیشتر از طیف مرئی است و به ناحیه مایکروویو گسترش می یابد که از 760 نانومتر تا 1 میلی متر است. تابش IR از خورشید ساطع می شود.
لامپ مادون قرمز یک لامپ حرارتی با فیلتر رنگی برای نور قرمز است.این لامپ از مکانیزم خاصی برای جلوگیری از نور ساطع شده که در محدوده مادون قرمز نیست استفاده می کند. نور ساطع شده از یک لامپ مادون قرمز همان نور قرمزی است که به صورت گرما به پوست می تابد و به عمق سه اینچ در بافت نفوذ می کند.

موارد استفاده از مادون قرمز

کاهش التهاب
کنترل درد
کاهش درد های عضلانی و مفصلی
مراقبت و تسریع بهبودی زخم
ترمیم بافت

برخلاف پرتوهای فرابنفش، نور ساطع شده از لامپ های مادون قرمز به بازسازی سریع سلول ها کمک می کند. نور مادون قرمز گردش خون را افزایش می دهد و در نتیجه اکسیژن رسانی به بافت ها را افزایش می دهد. با افزایش اکسیژن رسانی به بافت ها، بازسازی بافت در لایه های عمیق تر اتفاق می افتد و درد کاهش می یابد. به طور کلی نور مادون قرمز ساطع شده توسط لامپ های فیزیوتراپی مادون قرمز همان گرمایی است که افراد هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید احساس می کنند.
دو راه برای استفاده از لامپ مادون قرمز وجود دارد: روشن و غیر روشن. خواص لامپ مادون قرمز می تواند درد مزمن را نه تنها در پوست، بلکه در نواحی عضلانی و سایر بافت های بدن کاهش دهد.
نور مادون قرمز فیزیوتراپی با افزایش تعداد اندورفین های تولید شده در بدن، درد مزمن را کاهش می دهد. این دردها می تواند در اثر تصادف، صدمات جسمی یا افزایش سن ایجاد شود.

کاهش درد در نواحی شانه
کاهش درد در بافت اسکلتی بدن
پس از جراحی های ارتوپدی
کاهش درد در بافت عضلانی مانند اسپاسم و یا دردهای عضلانی پس از انجام ورزش
کاهش درد در بافت مفصلی
کاهش درد ناشی از آسیب های ورزشی
بهبود سطح اندورفین

لامپ حرارتی مادون قرمز را می توان در بیشتر دردهای مزمن عضلانی- اسکلتی استفاده کرد از جمله:

درمان اسپاسم گردن
اسپوندیلیت گردنی
شانه ی یخ زده
درد در داخل و اطراف شانه
کمر درد
عضلات و تاندونهای سفت شده

موارد عدم استفاده مادون قرمز

زنان بارداردر ناحیه شکم
افراد دارای ایمپلنت های فلزی هستند
افرادی که جراحی تعویض مفصل زانو (آرتروپلاستی زانو) انجام دادند
افرادی که جراحی تعویض مفصل ران (آرتروپلاستی هیپ) انجام دادند
افرادی که از دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب (پیس میکر) استفاده می کنند
تابش مستقیم به چشم

عوارض اشعه مادون قرمز در فیزیوتراپی

عوارض اشعه مادون قرمز در فیزیوتراپی میتواند علل مختلفی داشته باشد که در زیر برخی از عوارض اشعه مادون قرمز در فیزیوتراپی ذکر شده است:

سوختگی به علت نزدیک بودن بیش از حد لامپ به بدن
آسیب به چشم ها در اثر تابش مستقیم پرتو

نکات مهم هنگام استفاده از لامپ های مادون قرمز

اگرچه محققان ثابت کرده اند که درمان با مادون قرمز عوارض جانبی و ضرر آنچنانی ندارد اما باید هنگام استفاده از آنها به نکات زیر توجه کرد.

تابش اشعه مادون قرمز می تواند قرمزی موقتی برروی پوست ایجاد کند، اما بعد از چند ساعت از بین می رود.
در صورت استفاده بیش از حد و رعایت نکردن دستور العمل، بیشترین خطر پوست و چشم شما را تهدید می کند.
هنگام استفاده در اطراف سر و صورت از عینک ایمنی با شیشه جذب مادون قرمزیا پنبه مرطوب استفاده کنید. برای جلوگیری از سوختگی فاصله را به طوری رعایت کنید که گرما احساس شده قابل تحمل باشد و به هیچ وجه بیشتر از 10 دقیقه در معرض تابش نباشید.
در ساعات اول آسیب دیدگی از این درمان استفاده نکنید چون باعث التهاب بیشتر آسیب دیدگی می شود.
هنگامی که در معرض تابش این لامپ‌ها هستید از روغن و لوسیون برای چرب کردن پوست خود استفاده نکنید چون چربی موجود در آن‌ها با گرم شدن باعث ایجاد اگزما یا سوختگی می شود.
در بیمارانی که دچار سرطان پوست هستند منع مصرف دارد چون باعث تشدید آن می شود.
برای افرادی که در بدنشان ایمپلنت فلزی دارند بهتر است با نظر متخصص انجام شود، چون ایمپلنت‌ها فلزی بوده و با جذب اشعه گرم میشوند، بنابراین اگر حساب شده در معرض این اشعه قرار نگیرند باعث آسیب دیدگی بافت‌های مجاور ایمپلنت می شود. بر عکس این قضیه برای ایمپلنت‌های سیلیکونی (جراحی های زیبایی) مفید است.

2. حمام پارافین

پارافین تراپی یکی از روش های درمانی ساده و جدید است که عبارت است از استفاده از روغن گرم شده پارافین برای تسکین درد های دست، پا و همچنین تسکین درد های مفاصل و عضلات. پارافین ماده ا‌ی سفید یا بی‌رنگ و جامدی است که از هیدروکربن های اشباع ‌ساخته می‌ شود.
پارافین ذوب شده گرم را میتوان برای حرارت درمانی در فیزیوتراپی به کار برد. پارافین معمولا برای نواحی که دارای انحنای نامنظم هستند استفاده می‌شود و می تواند تمام این نقاط را به طور کامل پوشش دهد و فواید آن همانند سایر مدالینه های گرمایی در فیزیوتراپی می باشد و اما همچنین موجب افزایش نرمی و لطافت پوست نیز می شود.
برای این عمل دمای ذوب پارافین را به کمک یک سری مواد تا دمای ۴۵ تا ۵۰ درجه سانتیگراد کاهش می دهند.
پارافین را به خاطر گرمای ویژه پایین و هدایت پذیری پایین حرارتی آن می‌توان به طور ایمن و مستقیماً بر روی پوست در این دما به کار برد. برای این عمل پارافین گرم می شود و در یک مخزن کنترل شده توسط ترموستات ذخیره می‌شود که معمولاً میتواند پارافین را تا ۵۲ الی ۵۷ درجه سانتی‌گراد گرم کند.

سرما درمانی (کرایوتراپی)

سرما درمانی می تواند برای درمان التهاب حاد و آسیب حاد استفاده شود. تجهیزات سرما درمانی شامل کیسه های یخ، اتاق های سرد، ماساژ یخ حوضچه های یخ شامل اسپری ها و حمام های کنتراست است. با استفاده از سرما درمانی سه تا چهار مرحله رخ می دهد: اولین احساس بعد از سرما درمانی بی حسی است. سپس سوزش یا درد و در نهایت بی حسی می آید. به دلیل کاهش جریان خون، فعالیت پایانه های عصبی به طور موقت متوقف می شود که منجر به تمام مراحل فوق می شود. زمان مورد نیاز برای این برنامه بین 5 تا 15 دقیقه است. پس از 12 تا 15 دقیقه، یک پاسخ گشادکننده عروقی بافت عمیق، به نام پاسخ ثانویه، در سرمای شدید (10 درجه سانتیگراد یا 50 درجه فارنهایت) رخ می دهد. با این حال، به نظر می رسد این واکنش تنها در اندام های انتهایی رخ می دهد و ارزش آن به عنوان یک مکانیسم حفاظتی مورد تردید است. حداقل 15 دقیقه سرما درمانی برای دستیابی به اثر ضد درد ضروری است. استفاده از یخ بی خطر است. ساده و ارزان. درمان سرماخوردگی (گلودرد، آلرژی پوستی، تهوع)؛ در بیمارانی که از پدیده رینود (اسپاسم شریانی) و برخی بیماری های روماتیسمی رنج می برند، نباید از سرما درمانی استفاده کرد.
عمق نفوذ بستگی به میزان سرما و مدت درمان دارد. بدن می تواند شادابی پوست و بافت زیر جلدی را از طریق بستر عروقی و رفلکس گشاد شدن عروق با چهار برابر جریان خون طبیعی حفظ کند. بدن می تواند با کاهش جریان خون در آن ناحیه از اتلاف حرارت بیش از حد در آن ناحیه جلوگیری کند. عمق نفوذ نیز به شدت و مدت کاربرد سرما و پاسخ گردش خون در ناحیه ای که سرما اعمال می شود بستگی دارد. اگر فردی واکنش گردش خون طبیعی داشته باشد، نیازی به نگرانی در مورد سرمازدگی نیست. با این حال، هنگام اعمال سرمای شدید مستقیماً روی پوست باید مراقب بود. اگر بخواهیم سرما به عمق بیشتری نفوذ کند، موثرترین راه درمان با حوله یخ، کمپرس یخ، ماساژ یخ و استخر است. بیماران باید بر اساس احساس چهار مرحله سرما درمانی و ناراحتی که هنگام استفاده از سرما تجربه می کنند، باشند. درمانگر باید این توالی را توضیح دهد و نتیجه مورد انتظار را به بیمار اطلاع دهد که ممکن است شامل تسکین سریع درد باشد.

انواع تکنیک های سرما درمانی

سرما درمانی برای تسکین دردهای تیز و تند تکنیک بسیار موثری است. تسکین درد با این روش ممکن است به یکی از روش های زیر انجام شود:

کمپرس سرد
کلد اسپری
وان یخ
وان آب سرد
حوله غوطه ور شده در یخ
ژل یا لوسیون سرما درمانی
آیس پک

فیزیوتراپیست با توجه به نوع بیماری و وسعت ناحیه تحت درمان یکی از روش های بالا را برای درمان بیماران انتخاب می کند.

ترکیب سرما درمانی با روش های دیگر درمان

گاهی برای گرفتن نتیجه بهتر ممکن است فیزیوتراپیست سرما درمانی را با روش های دیگر فیزیوتراپی مثل ماساژ درمانی و یا ورزش درمانی همراه کند. مثلا برای پیچ خوردگی رباط ها، فیزیوتراپیست برای نتیجه بهتر، یخ درمانی را در کنار تمرینات ورزشی به بیمار توصیه می کند.

فواید سرما درمانی در فیزیوتراپی

سرما درمانی در فیزیوتراپی می تواند به کاهش علائم و درمان برخی بیماری ها کمک کند. خواص سرما درمانی به طور کلی عبارت است از:

کاهش درد
کاهش تورم مفاصل وعضلات و تاندونها
کاهش التهاب مفاصل
تقویت سیستم عصبی
تسریع بهبود آسیب دیدگی ها
تقویت سیستم ایمنی بدن
همچنین سرما درمانی می تواند به کاهش استرس و بهتر شدن خواب بیمار کمک کند.

موارد منع فیزیوتراپی با سرما درمانی

افرادی که دچار سفتی عضلات یا مفاصل هستند.
بیماران دیابتی
افرادی که به هر دلیلی گردش خون آنها ضعیف است.
افرادی که به اختلالات حسی مبتلا هستند. این افراد ممکن است به خاطر سرما دچار آسیب شوند اما متوجه آن نباشند.
همچنین در صورت ابتلا به مشکلات قلبی و فشار خون حتما قبل از سرما درمانی این موارد را به فیزیوتراپیست خود اطلاع دهید.

مدت زمان یخ درمانی

اگر یخ درمانی را به مدت طولانی انجام دهید، پوست شما دچار سوختگی خواهد شد. به همین دلیل باید فیزیوتراپی با یخ درمانی را چند مرتبه در روز و فقط به مدت 10 الی 15 دقیقه انجام دهید. موقع سرما درمانی اگر از کمپرس یخ استفاده می کنید، هرگز نباید یخ را مستقیم روی پوست قرار دهید. بلکه باید آن را در حوله بپیچید و یا حمام آب یخ بگیرید.

تخصص فیزیوتراپی ماهان در روش گرمای سطحی و سرما درمانی

کلینیک فیزیوتراپی ماهان دارای کادری مجرب و متخصص در فیزیوتراپی به روش گرمای سطحی و سرما درمانی است که انواع دردهای مزمن و حاد را می‌توانیم درمان کنیم.